Borçlar Hukuku Genel Hükümler Final Sınavı Soruları 2005-2006

S.Ü. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi BORÇLAR HUKUKU GENEL HÜKÜMLER FİNAL SINAVI SORULARI

                                                                                                           13.6.2006 

• TALİMAT:1. Süre iki saattir. 2. Kâğıt sınırlaması yoktur. 3. Tükenmez ya da mürekkepli kalem kullanılacaktır. Yazılar okunaklı olmak şartıyla karalama yapılabilir. Okunmayan yazıya puan verilmeyecektir. 4. Cevaplar gerekçeli olacaktır. 5. Değerlendirme yapılırken, ifadelere, cümle kuruluşlarına, hukuki kavramların ve Türkçe’nin doğru kullanılıp-kullanılmadığına dikkat edilecektir. 6. İstenilen sorudan başlanabilir. Fakat sıralamaya dikkat edilmesinde yarar vardır. Bir sorunun yarısı bir yerde, diğer yarısı başka bir yerde cevaplandırılmışsa tam puan verilmeyebilir. 7. Şerhli olmamak şartıyla mevzuat kullanmak serbesttir.

• OLAY 1.

Sigortacılık yapan S, işyeri olarak kullanmak üzere, Konya’da bulunan ve 4 daireden ibaret olan 4 katlı bir binayı kiralamak istemektedir. Binadaki her bir daire, birbiriyle kardeş olan A, B, C ve D’ye aittir. A Ankara’da, B Bursa’da, C Cihanbeyli’de, D ise Denizli’de ikamet etmektedir. S, maliklerden A’ya ulaşarak bu binayı kiralamak istediğini söylemiş, bunun üzerine A, kardeşleriyle konuşarak kendisine bir cevap verebileceğini ifade etmiştir. Bu arada S, diğer malikler B, C ve D’ye ulaşarak kendileri ile görüşmüş fakat bu kişiler A’ya bu konuda yetki verdiklerini, dolayısıyla A ile görüşmesini söylemişlerdir. Bir hafta sonra (1.6.2005 tarihinde) A, S’yi arayarak, her bir daireyi aylık 600 YTL’den kiraya verebileceklerini bildirmiştir. S, düşünmek için süre istemiş, daha sonra 4.6.2005 tarihinde A’yı arayarak 600 YTL’nin çok olduğunu, 500 YTL’ye kiralayabileceğini ifade etmiştir. A da bu teklifi kabul etmiştir. Daha sonra 7.6.2005 tarihinde A ile S bir araya gelerek yazılı bir sözleşme yapmışlardır. Sözleşme yapılırken A, binada tadilat yapıldığını, hemen teslim edemeyeceklerini, ancak 1.7.2006 tarihinde teslim edebileceklerini ifade etmiştir. S bu şartı kabul etmiş, sözleşmeye teslim tarihi olarak 1.7.2006 tarihi yazılmış, kiranın da bu tarihten işlemeye başlayacağı kararlaştırılmıştır. Fakat S, bu tarihte teslim edilmezse zarar göreceğini söyleyerek, gecikme halinde cezai şart olarak 5000 YTL ödemelerini A’dan istemiştir. A da şahitler huzurunda bu teklifi kabul etmiş fakat sözleşmeye cezai şartla ilgili bir şey yazılmamıştır. Daha sonra A’nın talebi üzerine S, A’ya bir yıllık kira bedeline karşılık gelmek üzere, her daire için her biri 500 YTL tutarında toplam 48 adet bono vermiştir. Sözleşmeye göre kira bedeli her ayın başında peşin olarak ödenecektir. Bonoların vadesi de bu anlaşmaya uygun olarak düzenlenmiştir.

• SORULAR

• I. A ile S arasındaki ilişki hazırlar arasında mı yoksa gaipler arasında mı olmalıdır, neden? (2 puan)

• II. Bu akit hangi tarihte kurulmuş, hangi tarihten itibaren hüküm ve sonuç doğurmaya başlamıştır, neden? (2 puan)

• III. B, C ve D, A’ya sözlü olarak kendi dairelerini kiraya verebileceğini söylemişler, A da bu beyanlara dayanarak S ile sözleşme yapmıştır. Bu durumda temsil ilişkisi geçerli midir, ortada doğrudan temsil mi, dolaylı temsil mi vardır, neden? (4 puan)

• IV. Maliklerden B, aylık 500 liraya sözleşme yapıldığını öğrenince çok kızmış, dairesini 600 liradan aşağı olmamak üzere kiraya vermesi için A’ya yetki verdiğini, dolayısıyla böyle bir kira sözleşmesini tanımadığını ifade etmiştir. Eğer B gerçekten 600 liradan aşağı olmamak üzere kiralaması için A’ya yetki vermişse, ortada nasıl bir hukuki durum vardır? B bu durumda sözleşmeyi iptal edebilir mi, iptal edemezse ne yapabilir, neden? (5 puan)

• V. 1.7.2006 tarihinde S, binayı teslim almak istemiş fakat A, tadilatın bitmediğini söyleyerek teslim edememiştir. Bunun üzerine S, kararlaştırılan cezai şartı talep etmiştir. Buna göre, burada ne tür bir cezai şart vardır, bu cezai şart geçerli midir, neden? (5 puan)

• VI. A binayı teslim edemediği halde ilk ayın kira bedellerini tahsil etmek istemiş ve senetleri icraya koymuştur. Bu durumda siz S’nin avukatı olsaydınız S’ye ne yapmasını önerirdiniz, neden? (4 puan)

• VII. Teslim tarihinden itibaren 15 gün geçtiği halde A tadilatı bitiremez ve binayı teslim edemezse nasıl bir hukuki durum ortaya çıkar? Bu durumda S’nni sahip olduğu haklar nelerdir, bu hakları ne şekilde kullanabilir? (9 puan)

• VIII. Kira sözleşmesinin geçerli olduğunu ve A’nın binayı zamanında teslim ettiğini farzedersek;

• a) İfa yeri açısından kaç türlü borç vardır? Kısaca açıklayınız. Bu olayda S kira borcunu nerede ifa etmek zorundadır, neden? (5 puan)
• b) İlk dört senedin vadesi dolmuş, vadenin üzerinden üç gün geçmiştir. Buna göre;
• aa) Kaç türlü vade vardır (ya da vadesine göre borçlar kaç türlüdür), kısaca açıklayınız. Bu olayda nasıl bir vade türü ile karşı karşıya bulunmaktayız, neden? (5 puan)
• bb) İlk dört senedin vadesinin üzerinden üç gün geçtikten sonra alacaklı alacağını aramaz, borçlu da ödeme yapmazsa kim temerrüde düşmüş olur, neden? (4 puan)
• cc) Bu durumda borcundan kurtulmak isteyen iyiniyetli borçlu S’ye bir avukat olarak hangi yollara müracaat etmesini önerirsiniz? S bu yolları ne şekilde kullanabilir, açıklayınız. (7 puan)
• c) Kira sözleşmesi kurulduktan sonra 6 ay geçmiştir. S kira borcunu düzenli olarak A’ya elden ödemiştir. A ise hem kendi adına hem de kardeşleri B, C ve D adına bu ödemeleri kabul etmiştir. Ödeme yapılırken A, daha önce aldığı senetleri S’ye iade etmiştir. Ödeme esnasında senetlerin üzerine hiçbir şey yazılmamıştır. Ayrıca S, bu ödemeler için makbuz da almamıştır. 6. ayın sonunda A, kira bedellerinin 6 aydan beri ödenmediğini iddia ederek S aleyhine bir ihtarname çekmiş ve bu amaçla icraya müracaat etmiştir. Bu durumda S, kira bedellerini ödediğini ne şekilde ispat edebilir, neden? (5 puan)
• d) S, 6. (altıncı) aya ilişkin ödemeler için makbuz almış olsaydı cevabınız değişir miydi, neden? (5 puan)
• e) Böyle bir sözleşmeyi yapan S, kira bedellerini ödemeye başlamadan önce, ileride ispat problemi yaşamak istemediğini söyleyerek size müracaat etse ve kira bedellerini öderken nelere dikkat etmesi gerektiğini sorsa, bir avukat olarak S’ye neler önerirdiniz? (8 puan)

• IX. Ödeme güçlüğü içine düşen S’nin 7. aya ait kira borcunu, onu çok seven arkadaşı Ü, nasıl olsa durumu düzelince alırım düşüncesiyle S’nin haberi yokken ödemiştir. Ü böyle bir ödemeyi yapabilir mi, bu ödeme geçerli midir? Geçerli ise Ü daha sonra alacaklıların (A, B, C ve D’nin) halefi olarak S’ye müracaat edebilir mi, neden? Halefiyet ile ilgili cevabınız hayır ise Ü, hangi hukuki yola müracaat ederek S’den yaptığı ödemeyi talep edebilir? (5 puan)

• X. S, kiraladığı binada sigortacılık yaparken, yanında çalıştırdığı elemanlardan E, kira parasını tahsil etmek üzere gelen A’ya, bir yandan S adına para öderken, diğer yandan da çay ikram etmek istemiş fakat dikkatsizliği sonucu çayı A’nın üzerine dökmüş, A’nın yeni aldığı beyaz takım elbisesi kirlenmiş ve giyilemeyecek hale gelmiştir. Bu durumda ortada nasıl bir hukuki ilişki vardı, A, zararını kimlerden, hangi hükümlere göre talep edebilir? (5 puan)

• XI. S, kiraladığı binada faaliyet gösterirken, binaya taktığı tabela rüzgarın etkisi ile düşer ve yoldan geçmekte olan Y’nin yaralanmasına sebep olursa, burada kimlerine ne tür bir sorumluluğu olur, Y, uğradığı zararlara karşılık kimden ya da kimlerden hangi hükümlere göre tazminat isteyebilir, neden? (5 puan)

• OLAY 2.

• Başka bir şehirde okumakta olan oğlu Osman’a cep telefonundan kontör göndermek isteyen fakat teknolojiyi kullanmayı da çok iyi bilmeyen baba Bünyamin, yanlışlıkla hiç tanımadığı Cengiz’e 1000 kontör gönderir. Cep telefonuna 1000 kontörün geldiğini gören Cengiz, bunların abonesi olduğu GSM operatörü tarafından hediye kontör olarak kendisine gönderildiğini zanneder ve çok sevinir. Bu kontörlerden 300 tanesini hemen kız arkadaşı Sevgi’ye hediye olarak gönderir. Kalanları ile de normal görüşmelerini yapar ve kontörler tükenir. Daha sonra durum anlaşılır. SORU: Bu durumda kim, kimden, hangi hükümlere göre neleri talep edebilir? Bu amaçla hangi dava ya da davalar açılabilir, istihkak davası açılabilir mi? Gerekçeli olarak açıklayınız. (10 puan)

                                                                                        Başarılar Dilerim
                                                                                Prof. Dr. Şahin AKINCI 

Borçlar Hukuku Sınav Soruları