1987 Siyasal yasakların kalkmasına yönelik yapılan halkoylaması sonucuna ilişkin Yüksek Seçim Kurulu Kararı

12 Eylül 1987 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan YSK Kararı şöyle:

(Sayı: 19572)

YÜKSEK SEÇİM KURULU KARARI

Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı'ndan:

Karar No: 398

3376 Sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun'un geçici 2 nci maddesinin "17/5/1987 tarih ve 3361 sayılı Kanun'la kabul edilen, Anayasanın geçici 4 üncü maddesi ile ilgili halkoylaması 6/9/1987 Pazar günü bu Kanundaki esaslara göre yapılır." Hükmü gereği olarak yapılan halkoylaması sonuçları, 7/9/1987 gününden itibaren Kurulumuza ulaşmaya başlamış olup gelen sonuçlar sürekli şekilde birleştirilmeye tabi tutulmuş ve son olarak Edirne-Kapıkule gümrük kapılar sonuçlarının da bu gün Kurulumuza ulaşmış olması ile birleştirme işlemi tamamlanmış olmakla, 3376 Sayılı Kanun'un "İl Seçim Kurulları, İlçe Seçim Kurullarından gelen tutanakları toplar. İl birleştirme tutanağında beliren sonuçları derhal en seri vasıta ile Yüksek Seçim Kuruluna bildirir ve tutanağın onaylı bir örneğini gönderir.

Yüksek Seçim Kurulu, İl Seçim Kurullarından gelen sonuçları birleştirerek ilan eder.

Geçerli oyların yarısından çoğu "Evet" ise, Anayasa değişikliği Türk Milleti tarafından kabul edilmiş olur." diyen 8 nci maddesi hükmü gereği de gözönüne alınmak suretiyle tüm Türkiye sonuçlarını gösteren veriler incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:

3376 sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun'un geçici 3 üncü maddesi uyarınca ve halkoylamasında oy vereceklerin kütüklere yazılması amacıyla 12 Temmuz 1987 Pazar günü bütün Türkiye'de yapılan genel yazım sonucunda 25.732.345 (yirmibeş milyon yediyüzotuziki bin üçyüzkırkbeş) seçmenin kütüklere kaydı yapılmış olup, 6/9/1987 Pazar günü yapılan halkoylamasının Kurulumuza ulaşan sonuçlarına göre ise, toplam olarak 98.557 (doksansekiz bin beşyüzelliyedi) sandıkta 24.436.821 (yirmidört milyon dörtyüzotuzaltı bin sekizyüzyirmibir) seçmenin oy kullandığı tespit edilmiştir.

Kullanılan 24.436.821 (yirmidört milyon dörtyüzotuzaltı bin sekizyüzyirmibir) oyun 1.088:965 (bir milyon seksensekiz bin dokuzyüzaltmışbeş) adedi geçersiz kabul edildiğinden, geçerli oyların sayısı 23.347.856 (yirmiüç milyon üçyüzkırkyedi bin sekizyüzellialtı) dır.

Geçerli oyların 11.711.461 (onbir milyon yediyüzonbir bin dörtyüzaltmışbir) adedi "Evet" oyu, 11.636.395 (onbir milyon altıyüzotuzaltı bin üçyüzdoksanbeş) adedi ise "Hayır" oyudur ve 3376 sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun’un 8 inci maddesinin 3 üncü fıkrasında da, "Geçerli oyların yarısından çoğu "Evet" ise, Anayasa Değişikliği Türk Milleti tarafından kabul edilmiş olur." hükmüne yer verilmiştir.

Şu hale göre, 11.711.461 (onbir milyon yediyüzonbir bin dörtyüzaltmışbir) olan "Evet" oyları, geçerli oyların yarısı olan 11.673.928 (onbir milyon altıyüzyetmişüç bin dokuzyüzyirmisekiz) sayısından fazla olmakta ve bu nedenle de 6/9/1987 Pazar günü yapılan halkoylaması sonucunda 3361 sayılı Kanun’un Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının geçici 4 üncü maddesinin kaldırıldığını belirten 4 üncü maddesi hükmü, 6/9/1987 günü itibariyle Türk Milleti tarafından onaylanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

Sayısal verilere ve kanun hükümlerine dayanılarak bu sonuca ulaşılması sırasında, Tunceli İli, Ovacık ilçesinin onbir köyüne ait bulunan ve toplam olarak 932 seçmenin oy kullanması gereken oysandıkları sonuçlarının ilçeye götürülmesi sırasında meydana gelen olay nedeniyle bu köylerin elde edilemeyen halkoylaması sonuçları Türkiye genelindeki Evet-Hayır oyları arasında mevcut fark, yönünden halkoylaması sonucunu etkileyici nitelikte görülmemiştir.

12 Temmuz 1987 Pazar günü yapılan genel yazım sonucunda 25.732.345 (yirmibeş milyon yediyüzotuziki bin üçyüzkırkbeş) seçmenin kütüklere yazılmış olmasına karşılık bu kararımıza ekli cetvelde sandık seçmen listelerine kayıtlı seçmenlerin 26.095.630 (yirmialtı milyon doksanbeş bin altıyüzotuz) olarak gözükmesi kütüklere kayıtlı olmayan ve yurtdışında oturan seçmenlerin gümrük kapılarında oy kullanmış olmaları ile oy verme hakkına sahip olduğu halde görev yaptığı sandığa ait seçmen listesinde kayıtlı bulunmayan sandık kurulu başkan ve üyelerinin, görevli oldukları sandıkların listelerine de ayrıca yazılmak suretiyle oy vermelerinden kaynaklanmakta olduğundan yapılacak karşılaştırmalarda bu hususun dikkate alınması gerekecektir.

3376 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin 2 nci fıkrasında, "Yüksek Seçim Kurulu, il seçim kurullarından gelen sonuçları birleştirerek ilan eder." hükmüne yer verilmiş olmakla beraber oylama sonuçlarının Yüksek Seçim Kurulunda birleştirilmesine ilişkin tutanağın da ilan edilip edilmeyeceği konusunda bir hükme yer verilmemiştir. Ancak söze edilen Kanun'un 1 inci maddesinde, "Bu kanun'da hüküm bulunmayan hallerde 298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri tatbik edilir." hükmüne de yer verildiğinden, bu hüküm ve bu güne kadarki uygulamalar da dikkate alınarak 6/9/1987 günü yapılan halkoylamasının iller ve gümrük kapıları itibariyle sonucunu gösteren verileri içeren ve Kurulumuzca düzenlenen Birleştirme tutanağına dayanılarak elde edilen cetvelin de ilan edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Bütün bu nedenlerle;

1 - Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının geçici 4 üncü maddesinin kaldırılmasına ilişkin 3361 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi hükmünün Türk Milleti tarafından onaylanarak yürürlüğe girmiş bulunduğuna,

2 - Bu kararın ve eki cetvelin Resmi Gazete'de yayınlanmasına 9/9/1987 gününde oybirliği ile karar verildi.