Türkiye'de halkoylamaları

TÜRKİYE'DE HALKOYLAMALARI...

"Halkoylaması" (referandum) kavramı Türk hukuk sistemine 1961 Anayasası ile girdi. Türkiye'de bugüne kadar 5 kez halkoylamasına gidildi. Halkoylaması uygulamasına ilişkin usul ve esaslar, 3376 sayılı Kanun ile düzenleniyor.

1 - 1961 ANAYASASI HALKOYLAMASI:

Türkiye'de "halkoylaması", kamuoyunun gündemine 1961 Anayasası ile geldi.

27 Mayıs 1960 Müdahalesi'nden sonra oluşturulan Kurucu Meclis tarafından hazırlanan Anayasa için Cumhuriyet tarihinde ilk kez "halkoylaması" yapıldı.

9 Temmuz 1961'de gerçekleştirilen halkoylaması ile 1961 Anayasası, 3.934.370 "hayır" (yüzde 38.3) oyuna karşılık, 6.348.191 "evet" (yüzde 61.7) oyuyla kabul edildi.

1961 Anayasası halkoylaması sonucuna ilişkin Yüksek Seçim Kurulu Kararı.

2 - 1982 ANAYASASI HALKOYLAMASI:

İkinci halkoylamasına "1982 Anayasası" için gidildi.

7 Kasım 1982'de yapılan halkoylamasına, 18 milyon 885 bin 488 seçmen katıldı. 17 milyon 215 bin 559 seçmen "kabul" (yüzde 91.37), 1 milyon 626 bin 431 seçmen de "red" (yüzde 8.63) oyu kullandı.

1982 Anayasası, sonuçların açıklanmasıyla 9 Kasım 1982'de yürürlüğe girdi.

1982 Anayasası halkoylaması sonucuna ilişkin Yüksek Seçim Kurulu Kararı.

3 - 1987 SİYASAL YASAKLAR HALKOYLAMASI:

Türkiye'de 3. halkoylaması, 1982 Anayasası'nın Geçici 4. maddesi ile getirilen 10 ve 5 yıllık siyasal yasakların kalkıp kalkmaması konusunda düzenlendi.

6 Eylül 1987'de yapılan halkoylamasına 24 milyon 436 bin 821 seçmen katıldı. Geçerli 23 milyon 347 bin 856 oydan 11 milyon 711 bin 461'i (evet), 11 milyon 636 bin 395'i (hayır) oyu kullandı. Böylece, Geçici 4. madde yürürlükten kalktı.

1987 Siyasal yasakların kalkmasına yönelik yapılan halkoylaması sonucuna ilişkin Yüksek Seçim Kurulu Kararı.

4 - 1988 YEREL SEÇİMLER İÇİN HALKOYLAMASI: Yerel seçimlerin 1 yıl erkene alınıp alınmaması konusunda düzenlenen bu halkoylaması, 25 Eylül 1988'de gerçekleştirildi. Seçmenlerin yüzde 65'i (hayır), yüzde 35'i (evet) oyu kullandı.

Yerel seçimlerin erkene alınması için Anayasa'nın 127. maddesindeki değişiklik kabul edilmedi ve 13 Kasım 1988 olarak öngörülen erken yerel seçimler yapılmadı.

1988 yerel seçimlere ilişkin halkoylaması sonuçlarına yönelik yapılan halkoylamasına ilişkin Yüksek Seçim Kurulu Kararı.

5 - 2007 ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİ İÇİN HALKOYLAMASI